| ย้อนกลับ | หน้าต่อไป |

---

นิราศภูเขาทอง  

                 ค เดือนสิบเอ็ดเสร็จธุระพระวษา

รับกฐินภิญโญโมทนา	ชุลีลาลงเรือเหลืออาลัย
ออกจากวัดทัศนาดูอาวาส	เมื่อตรุษสารทพระวษาได้อาศัย
สามฤดูอยู่ดีไม่มีภัย	มาจำใจไกลอารามเมื่อยามเย็น
โอ้อาวาสราชบุรณะพระวิหาร	แต่นี้นานนับทิวาจะมาเห็น
เหลือรำลึกนึกน่าน้ำตากระเด็น	เพราะขุกเข็ญคนพาลมารานทาง
จะยกหยิบธิบดีเป็นที่ตั้ง	ก็ใช้ถังแทนสัดเห็นขัดขวาง
จึ่งจำลาอาวาสนิราศร้าง	มาอ้างว้างวิญญาณ์ในสาคร
ค ถึงหน้าวังดังหนึ่งใจจะขาด	คิดถึงบาทบพิตรอดิศร
โอ้ผ่านเกล้าเจ้าประคุณของสุนทร	แต่ปางก่อนเคยเฝ้าทุกเช้าเย็น
พระนิพพานปานประหนึ่งศีรษะขาด	ด้วยไร้ญาติยากแค้นถึงแสนเข็ญ
ทั้งโรคซ้ำกรรมซัดวิบัติเป็น	ไม่เล็งเห็นที่ซึ่งจะพึ่งพา
จะสร้างพรตอตส่าห์ส่งส่วนบุญถวาย	ประพฤติฝ่ายสมถะทั้งวษา
เป็นสิ่งของฉลองคุณมุลิกา	ขอเป็นข้าเคียงบาททุกชาติไป

ค ถึงหน้าแพแลเห็นเรือที่นั่ง	คิดถึงครั้งก่อนมาน้ำตาไหล
เคยหมอบรับกับพระจมื่นไวย	แล้วลงในเรือที่นั่งบัลลังก์ทอง
เคยทรงแต่งแปลงบทพจนารถ	เคยรับราชโองการอ่านฉลอง
จนกฐินสิ้นแม่น้ำแลลำคลอง	มิได้ข้องเคืองขัดหัทยา
เคยหมอบใกล้ได้กลิ่นสุคนธ์ตลบ	ละอองอบรสรื่นชื่นนาสา
สิ้นแผ่นดินลิ้มรสสุคนธา	วาสนาเราก็สิ้นเหมือนกลิ่นสุคนธ์
ค ดูในวังยังเห็นหอพระอัฐิ	ตั้งสติเติมถวายฝ่ายกุศล
ทั้งปิ่นเกล้าเจ้าพิภพจบสกล	ให้ผ่องพ้นภัยสำราญผ่านบุรินทร์
ค ถึงอารามนามวัดประโคนปัก	ไม่เห็นหลักลือเล่าว่าเสาหิน
เป็นสำคัญปักแดนในแผ่นดิน	มิรู้สิ้นสุดชื่อให้ลือชา
ขอเดชะพระพุทธคุณช่วย	แม้นมอดม้วยกลับชาติวาสนา
อายุยืนหมื่นเท่าเสาศิลา	อยู่คู่ฟ้าดินได้ดังใจปอง
ไปพ้นวัดทัศนาริมท่าน้ำ	แพประจำจอดรายเขาขายของ
มีแพรผ้าสารพัดสีม่วงทอง	ทั้งสิ่งของขาวเหลืองเครื่องสำเภา

ถึงโรงเหล้าเตากลั่นควันโขมง	มีคันโพงผูกสายไว้ปลายเสา
โอ้บาปกรรมน้ำนรกเจียวอกเรา	ให้มัวเมาเหมือนหนึ่งบ้าเป็นน่าอาย
ทำบุญบวชกรวดน้ำขอสำเร็จ	สรรเพชญโพธิญาณประมาณหมาย
ถึงสุราพารอดไม่วอดวาย	ไม่ใกล้กรายแกล้งเมินก็เกินไป
ไม่เมาเหล้าแล้วแต่เรายังเมารัก	สุดจะหักห้ามจิตคิดไฉน
ถึงเมาเหล้าเช้าสายหายก็ไป	แต่เมาใจนี้ประจำทุกค่ำคืน
ค ถึงบางจากจากวัดพลัดพี่น้อง	มามัวหมองม้วนหน้าไม่ฝ่าฝืน...
...ถึงบางพลูคิดถึงคู่เมื่ออยู่ครอง	เคยใส่ซองส่งให้ล้วนใบเหลือง
ถึงบางพลัดเหมือนที่พลัดมาขัดเคือง	ทั้งพลัดเมืองพลัดสมรมาร้อนรน
ถึงบางโพธิ์โอ้พระศรีมหาโพธิ	ร่มนิโรธรุกขมูลให้พูนผล
ขอเดชะอานุภาพพระทศพล	ให้ผ่องพ้นภัยพาลสำราญกาย

ค ถึงบ้านญวนล้วนแต่โรงแลสะพรั่ง	มีข้องขังกุ้งปลาไว้ค้าขาย
ตรงหน้าโรงโพงพางเขาวางราย	พวกหญิงชายพร้อมเพรียงมาเมียงมอง...
...ถึงเขมาอารามอร่ามทอง	พึ่งฉลองเลิกงานเมื่อวานซืน
ค โอ้ปางหลังครั้งสมเด็จบรมโกศ	มาผูกโบสถ์ก็ได้มาบูชาชื่น
ชมพระพิมพ์ริมผนังยังยั่งยืน	ทั้งแปดหมื่นสี่พันได้วันทา...
ค ตลาดแก้วแล้วไม่เห็นตลาดตั้ง	สองฟากฝั่งก็แต่ล้วนสวนพฤกษา
โอ้ริบริบกลิ่นดอกไม้ใกล้คงคา	เหมือนกลิ่นผ้าแพรดำร่ำมะเกลือ
เห็นโศกใหญ่ใกล้น้ำระกำแฝง	ทั้งรักแซงแซบสวาทประหลาดเหลือ...

...ถึงแขวงนนท์ชลมารคตลาดขวัญ	มีพ่วงแพรแพรพรรณเขาค้าขาย
ทั้งของสวนล้วนแต่เรือเรียงราย	พวกหญิงชายชุมกันทุกวันคืน
ค มาถึงบางธรณีทวีโศก	ยามวิโยคยากใจให้สะอื้น
โอ้สุธาหนาแน่นเป็นแผ่นพื้น	ถึงสี่หมื่นสองแสนทั้งแดนไตร
เมื่อเคราะห์ร้ายกายเราก็เท่านี้	ไม่มีที่พสุธาจะอาศัย
ล้วนหนามเหน็บเจ็บแสบคับแคบใจ	เหมือนนกไร้รังเร่อยู่เอกา

ค ถึงเกร็ดย่านบ้านมอญแต่ก่อนเก่า	ผู้หญิงเกล้ามวยงามตามภาษา
เดี๋ยวนี้มอญถอนไรจุกเหมือนตุ๊กตา	ทั้งผัดหน้าจับเขม่าเหมือนชาวไทย
โอ้สามัญผันแปรไม่แท้เที่ยง	เหมือนอย่างเยี่ยงชายหญิงทิ้งวิสัย
นี่หรือจิตคิดหมายมีหลายใจ	ที่จิตใครจะเป็นหนึ่งอย่าพึงคิด
ค ถึงบางพูดพูดดีเป็นศรีศักดิ์	มีคนรักรสถ้อยอร่อยจิต
แม้นพูดชั่วตัวตายทำลายมิตร	จะชอบผิดในมนุษย์เพราะพูดจา
ค ถึงบ้านใหม่ใจจิตก็คิดอ่าน	จะหาบ้านใหม่มาดเหมือนปราถนา
ขอให้สมคะเนเถิดเทวา	จะได้ผาสุกสวัสดิ์กำจัดภัย
ถึงบางเดื่อโอ้มะเดื่อเหลือประหลาด	บังเกิดชาติแมลงหวี่มีในไส้
เหมือนคนพาลหวานนอกย่อมขมใน	อุปมัยเหมือนมะเดื่อเหลือระอา
ถึงบางหลวงเชิงรากเหมือนจากรัก	สู้เสียศักดิ์สังวาสพระศาสนา
เป็นล่วงพ้นรนราคราคา	ถึงนางฟ้าจะมาให้ไม่ใยดี


 

---

| ย้อนกลับ | หน้าต่อไป | บน |